ادامه زندگی نامه حضرت زهرا (س)...
فضائل
نوشتار‌های اصلی: اهل البیت علیهم السلام، اصحاب کسا، مباهله، آیه تطهیر، آیه مودت و حدیث ثقلین
سوره کوثر
نقش سوره کوثر بر سقف یکی از رواق‌های حرم امام حسین(ع)
به گفته نویسندگان تفسیر نمونه بسیاری از علمای شیعه مصداق کوثر در سوره کوثر را حضرت فاطمه دانسته‌اند. زیرا در سوره سخن از کسانی است که پیامبر را بدون نسل و ذریه می‌دانستند. در حالی که نسل پیامبر از دخترش فاطمه ادامه پیدا کرده و همان نسل است که امامت بر عهده او نهاده شده است.[۹۰]
حضور در مباهله
در ماجرای مباهله بین پیامبر اسلام(ص) و مسیحیان نجران، فاطمه یکی از چهار نفری بود که پیامبر با خود برد. مسلمانان حضور افراد در مباهله را نشان‌گر فضیلت و جایگاه این اشخاص می‌دانند. آیه ۱۶۰ سوره آل عمران در همین مورد نازل شده است.[۹۱][۹۲]
غضب و رضایت الهی
· در منابع مختلف اهل سنت، از پیامبر(ص) نقل شده است که به فاطمه فرمود: همانا خدا بخاطر خشم تو خشم می‌کند و بخاطر خشنودی تو خشنود می‌شود (ان الله یغضب لغضبک ویرضی لرضاک).[۹۳]
· منابع اهل سنت از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند که خطاب به فاطمه(س) فرمود: «ای فاطمه! آیا خشنود نمی‌شوی که سرور زنان جهان و سرور زنان این امت و سرور زن‌های مؤمن باشی؟[۹۴] تعبیر «سرور زنان جهان/سیدة نساء العالمین» توسط امام علی(ع) نیز برای حضرت زهراء(س) در سخنانی که بر سر مزار وی به زبان آورده است، بکار رفته است.[۹۵]
عصمت
نوشتار‌های اصلی: آیه تطهیر، اصحاب کساء و حدیث کساء
در مسند احمد ابن حنبل روایت‌هایی با این مضمون نقل شده است که پیامبر (ص)، مصداق‌های آیه تطهیر
إِنَّمَا یرِ‌یدُ اللَّـهُ لِیذْهِبَ عَنکُمُ الرِّ‌جْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَ‌کُمْ تَطْهِیراً (ترجمه: خدا فقط می خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.)[ ۳۳–۳۳]
را بیان فرموده است: فاطمه، همسر و دو پسرش.[۹۶] همو در فضائل الصحابه، روایت می‌کند که پیامبر(ص) به مدت ۶ ماه هنگام خروج برای نماز صبح، به در خانه فاطمه که می‌رسید صدا می‌کرد: ای اهل بیت! نماز! نماز! ای اهل بیت! «خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند».[۹۷]
از نظر شیعیان این آیه دلیلی قرآنی بر عصمت پنج تن یاد شده (که حضرت فاطمه(س) یکی از آنهاست) از همه زشتی‌ها است.[۹۸]
محدَّثه
نوشتار اصلی: مصحف فاطمه(س)
احادیث متعددی بر محدثه بودن حضرت فاطمه(س) دلالت دارد. در برخی روایات گزارش شده است که در آخرین روز زندگی رسول خدا(ص) برخی از فرشتگان با حضرت فاطمه(س) سخن گفتند. بر اساس این روایات، فاطمه(س) با عزرائیل -که اجازه ورود به منزل پیامبر(ص) را داشت- هم‌سخن شد.[۹۹] اما شهرت آن حضرت به محدثه بودن، به سبب تحدیث پس از درگذشت رسول خدا(ص) است، که به صورت مصحف تدوین شد.[۱۰۰]
شیخ صدوق روایتی را از امام صادق(ع) نقل می کند که وجه محدثه نامیده شدن حضرت فاطمه(س) را فرودآمدن ملائکه بر او و سخن گفتنشان با او همچون حضرت مریم(س) دانسته است.[۱۰۱]
مطالعه بیشتر
1. شهیدی، سیدجعفر، زندگانی فاطمه زهرا، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۳.
پانویس
1. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۱۲۳.
2. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۱.
3. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۳۳.
4. پرش به بالا↑ معانی الأخبار، النص، ص: ۳۹۶
5. پرش به بالا↑ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۶؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج۳، ص۱۳۲؛ قمی، بیت الاحزان، ص۱۲.
6. پرش به بالا↑ محلاتی، زندگانی حضرت فاطمه ودختران آن حضرت، صص ۸-۷.
7. پرش به بالا↑ آیتی، چکیده تاریخ پیامبر اسلام، ص۳۵.
8. پرش به بالا↑ کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۵۳۰.
9. پرش به بالا↑ احمد بن ابی یعقوب(ابن واضح یعقوبی)، تاریخ یعقوبی، ترجمه: محمدابراهیم آیتی، ج۱، ص۵۱۲.
10. پرش به بالا↑ آیتی، چکیده تاریخ پیامبر اسلام، صص۳۶-۳۵. (به نقل از مصباح المتهجد، ص۵۶۱).
11. پرش به بالا↑ خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۱۶.
12. پرش به بالا↑ مصوبه دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی
13. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص۳۵. نیز ر.ک: [۱]
14. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص۳۹-۳۶.
15. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص۴۵-۳۹.
16. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص ۴۵-۳۹.
17. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص۴۲.
18. پرش به بالا↑ انساب الاشراف، ص۴۱۴و۲۶۹؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص۴۲.
19. پرش به بالا↑ ابن هشام، ج۴، ص۲۹؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص۴۲.
20. پرش به بالا↑ یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۳۱؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص۴۳.
21. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص۴۳.
22. پرش به بالا↑ الطوسی، الامالی، تحقیق و تصحیح: بهراد الجعفری، علی اکبر الغفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۸۰ش، صص ۶۹۴-۶۹۵.
23. پرش به بالا↑ ابن هشام، ج۴، ص۳۰؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص۴۳-۴۲.
24. پرش به بالا↑ ابن سعد، طبقات، ح۸، ص۱۱.
25. پرش به بالا↑ نسایی، سنن نسایی، ح۶، ص۶۲.
26. پرش به بالا↑ شفیعی شاهرودی، سلسله موضوعات الغدیر علامه امینی، ج۸(صدّیقه طاهره، فاطمه زهرا)، ص۶۰.
27. پرش به بالا↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۱۰.
28. پرش به بالا↑ قزوینی، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ص۱۹۱.
29. پرش به بالا↑ آیتی، چکیده تاریخ پیامبر اسلام، ص۳۵.
30. پرش به بالا↑ امالی، ج ۱، ص ۳۹؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص ۵۸-۵۹.
31. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص ۷۳-۷۲؛ نیز ر.ک: ابن سعد، طبقات، ج ۸، صص ۲۲-۲۳.
32. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۴۲.
33. پرش به بالا↑ انساب الاشراف، ص ۴۰۲، به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۴۲.
34. پرش به بالا↑ انساب الاشراف، ص ۴۰۴، به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۴۲.
35. پرش به بالا↑ جمهرة انساب العرب، ص ۱۶، به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۴۳.
36. پرش به بالا↑ ارشاد، ج ۱، ص ۳۵۵؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۴۳.
37. پرش به بالا↑ المفید، الارشاد، قم: سعید بن جبیر، ۱۴۲۸ق.، صص ۲۷۰-۲۷۱؛ نیز شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۴۳.
38. پرش به بالا↑ ر.ک: الملل و النحل، ج ۱، ص ۷۷؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۲۴۳.
39. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۸۴.
40. پرش به بالا↑ ابن سعد، طبقات، ج ۸، ص ۱۴؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۸۴.
41. پرش به بالا↑ مسند احمد، ج ۲، ص ۳۲۹؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۸۵.
42. پرش به بالا↑ قزوینی، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ص۲۳۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۳۱(به نقل از تفسیرعیاشی).
43. پرش به بالا↑ محلاتی، زندگانی حضرت فاطمه ودختران آن حضرت، صص۷۰-۶۹.
44. پرش به بالا↑ مغازی، ص ۲۴۹؛ و ر.ک: انساب الاشراف، ص ۳۲۴. واقدی شمار زنان را ۱۴ تن نوشته است. به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۷۸.
45. پرش به بالا↑ مغازی، ص ۲۵۰؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۷۸.
46. پرش به بالا↑ مغازی، ص ۳۱۳؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۷۹.
47. پرش به بالا↑ کشف الغمة، ج ۱، ص ۴۶۸؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۹۳.
48. پرش به بالا↑ بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۸۴.
49. پرش به بالا↑ در بعض روایات شمار این تسبیحات به صورت دیگر آمده. آنچه نوشته شد فتوای مشهور است. شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۹۴.
50. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۹۴.
51. پرش به بالا↑ کشف الغمة، ج ۱، ص ۴۶۸؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۹۳.
52. پرش به بالا↑ شوشتری، احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۴۰۱
53. پرش به بالا↑ ر.ک: منتظری، خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک، ص ۳۹۲.
54. پرش به بالا↑ السیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ۴، قم: کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.، ص ۱۷۷؛ نیز: حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق: محمد باقر محمودی، تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی، ۱۴۱۱ق.، صص ۴۳۸-۴۴۲.
55. پرش به بالا↑ صحیح البخاری، ج ۴، ص ۴۲.
56. پرش به بالا↑ ابن قتیبه، الامامة و السیاسة، ج۱، ص۳۱؛ کحّاله، اعلام النساء، ج۴، ص۱۲۳-۱۲۴.
57. پرش به بالا↑ صحیح البخاری، ج ۴، ص ۲۱۰.
58. پرش به بالا↑ ص ۴۹؛ به نقل منتظری، خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک، ص ۳۹۵(پاورقی).
59. پرش به بالا↑ ص ۴۸ و ۶۳؛ به نقل منتظری، خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک، ص ۳۹۵(پاورقی).
60. پرش به بالا↑ ص ۸۷؛ به نقل منتظری، خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک، ص ۳۹۵(پاورقی).
61. پرش به بالا↑ ص ۸۷؛ به نقل منتظری، خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک، صص ۳۹۶-۳۹۵(پاورقی).
62. پرش به بالا↑ شهیدی، علی از زبان علی، ص ۳۷.
63. پرش به بالا↑ کحّاله، اعلام النساء، ج۴، ص۱۲۴.
64. پرش به بالا↑ ص ۸۶؛ به نقل منتظری، خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک، ص ۳۹۶(پاورقی).
65. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص ۱۴۴-۱۴۵.
66. پرش به بالا↑ طبری امامی، دلائل الامامه، ص۱۳۴؛ گنجی شافعی، کفایة الطالب فی مناقب علی بن ابی طالب(ع)، ص۴۱۳؛ جوینی، فرائد السمطین، ج۲، ص۳۵؛ به نقل مقیمی حاجی، زندگی‌نامه فاطمه(س)، ص۶۱.
67. پرش به بالا↑ طبری، تاریخ، ج۲، ص۴۴۳
68. پرش به بالا↑ هلالی عامری، ص۱۵۰؛ مسعودی، صص۱۵۴-۱۵۵
69. پرش به بالا↑ مسعودی، ص۱۴۶؛ صدوق معانی الاخبار، ص۲۰۶
70. پرش به بالا↑ هلالی عامری، ص۱۵۳، ۴۲۷؛ ر.ک: عاملی، ج۲، صص۳۵۰-۳۵۱
71. پرش به بالا↑ مفید، الاختصاص، ص۱۸۵
72. پرش به بالا↑ مقیمی حاجی، زندگی‌نامه فاطمه(س)، ص۶۱.
73. پرش به بالا↑ شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، ج۲۰، ص ۱۴۷
74. پرش به بالا↑ محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۷۸ـ ۱۷۷؛ محمدتقی سپهر، ناسخ التواریخ، ج ۴؛ زندگانی حضرت فاطمه زهرا، ص ۷۱؛ عبدالرزاق مقرم، وفاة الصدیقة الزهرا علیهاالسلام، ص ۹۷.
75. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص ۱۴۹-۱۵۳؛ الصدوق، معانی الاخبار، تصحیح و تعلیق: علی اکبر الغفاری، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۳۷۹ش، صص ۳۵۴-۳۵۶؛ ابن طیفور، ابوالفضل احمد بن ابی طاهر، بلاغات النساء، تحقیق: یوسف البقاعی، بیروت: دار الاضواء، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.، صص ۲۸-۳۰.
76. پرش به بالا↑ مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، صص ۱۵۷-۱۵۶.
77. پرش به بالا↑ مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ص ۱۷۰.
78. پرش به بالا↑ مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، صص ۱۷۴-۱۷۳.
79. پرش به بالا↑ شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۱۵۸.
80. پرش به بالا↑ تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، ج ۱، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸، ص ۵۱۲.
81. پرش به بالا↑ الطوسی، الامالی، تحقیق و تصحیح: بهراد الجعفری، علی اکبر الغفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۸۰ش.، ص ۲۴۵.
82. پرش به بالا↑ ابن سعد، طبقات، ج ۸، صص ۱۸-۱۹؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۱۵۸.
83. پرش به بالا↑ انساب الاشراف، ص ۴۰۵؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۱۵۸.
84. پرش به بالا↑ صحیح، ج ۵، ص ۱۷۷؛ به نقل شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ص ۱۵۸.
85. پرش به بالا↑ کلینی، اصول الکافی، ج ۱، باب مولد الزهراء، طهران: المکتبة الاسلامیة، ۱۳۸۸ق، صص ۳۸۲-۳۸۱. این خطبه در نهج البلاغه، ترجمه سیدجعفر شهیدی، خطبه ۲۰۲، صص ۲۳۷-۲۳۸ نیز آمده است که مختصرتر از روایت کافی است. در اینجا روایت اصول کافی طبق ترجمه دکتر شهیدی (شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص ۱۵۹-۱۶۰) ذکر شده است.
86. پرش به بالا↑ کلینی، اصول کافی، ج۱، ص ۴۶۱، حدیث ۹.قرب الاسناد، ص ۱۶
87. پرش به بالا↑ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب& ج ۳، ص ۳۶۵
88. پرش به بالا↑ ابن سعد، طبقات، ج ۸، ص ۳۰
89. پرش به بالا↑ مجلسی، بحار الانوار، ج ۴۲، ص ۲۱۲ به نقل از عیون المعجزات
90. پرش به بالا↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۲۷، ص ۳۷۵. ر.ک: طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۷۰.
91. پرش به بالا↑ طبرسی، مجمع البیان، ج ۲، ص ۷۶۳
92. پرش به بالا↑ قرطبی،الجامع لاحکام القرآن، ج ۴، ص ۱۰۴
93. پرش به بالا↑ المستدرک علی الصحیحین: ۱۶۷/۳ ح ۴۷۳۰؛ اسد الغابة: ۲۲۴/۷؛ الاصابة: ۳۷۸/۴؛ تهذیب التهذیب: ۴۶۹/۱۲ رقم ۲۸۶۰؛ مجمع الزوائد: ۲۰۳/۹؛ ذخائر العقبی: ص ۳۹؛ مقتل الحسین (ع) للخوارزمی: ۵۲/۱؛ تذکرة الخواص: ص ۳۱۰؛ کفایة الطالب للکنجی: ص ۳۶۴؛ الشرف المؤبّد: ص ۱۲۵. به نقل از منتخب فضائل النبی و اهل بیته علیهم السلام من الصحاح الستة و غیرهما من الکتب المعتبرة عند اهل السنة، ص ۲۶۳.
94. پرش به بالا↑ المستدرک علی الصحیحین: ۱۷۰/۳ ح ۴۷۴۰؛ صحیح مسلم: ۵۷/۵ ذیل ح ۹۹؛ أسد الغابة: ۲۲۳/۷ رقم ۷۱۷۵. به نقل از منتخب فضائل النبی و اهل بیته علیهم السلام من الصحاح الستة و غیرهما من الکتب المعتبرة عند اهل السنة، ص ۲۶۵.
95. پرش به بالا↑ کلینی، اصول الکافی، ج ۱، باب مولد الزهراء، طهران: المکتبة الاسلامیة، ۱۳۸۸ق، صص ۳۸۲-۳۸۱.
96. پرش به بالا↑ مسند احمد، ج ۱، ص ۳۳۱؛ مسند احمد، ج ۴، ص ۱۰۷؛ مسند احمد، ج ۶، ص ۲۹۲.
97. پرش به بالا↑ احمد ابن حنبل، فضائل الصحابة، ج ۲، تحقیق: وصی الله بن محمدعباس، مکة: جامعة ام القری، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م، ص ۷۶۱.
98. پرش به بالا↑ الطبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۱۵۸.
99. پرش به بالا↑ ابن شهرآشوب، ج۳، ص۱۱۶؛ مجلسی، ج۲۲، صص۵۲۷-۵۲۸؛ به نقل از رحمان‌ستایش، محدثه بودن فاطمه(س)، ص۶۰.
100. پرش به بالا↑ رحمان‌ستایش، محدثه بودن فاطمه(س)، ص۶۰.
101. پرش به بالا↑ الصدوق، علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۲.
منابع
· قرآن کریم، ترجمه: محمد مهدی فولادوند، تهران: نشر دار القرآن الکریم، ۱۳۷۶ش.
· آیتی، محمدابراهیم، چکیدۀ تاریخ پیامبر اسلام(ص)، (به کوشش: ابوالقاسم گرجی، تلخیص: جعفر شریعتمداری)، مشهد / تهران: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۷۸ش.
· ابن حنبل، احمد، مسند احمد، ج ۶_۱، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
· ابن طیفور، ابوالفضل احمد بن ابی طاهر، بلاغات النساء، تحقیق: یوسف البقاعی، بیروت: دار الاضواء، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.
· ابن قتیبه دینوری، الامامة والسیاسة، تحقیق علی شیری، قم: شریف رضی، ۱۴۱۳ق/۱۳۷۱ش.
· ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، محقق ابراهیم، محمد ابوالفضل، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، ۱۴۰۴ ق، چاپ اول.
· احمد بن ابی یعقوب (ابن واضح یعقوبی)، تاریخ یعقوبی، ج۱، ترجمه: محمدابراهیم آیتی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸ش.
· اربلی، ابی الحسن علی بن عیسی بن ابی الفتح، کشف الغمّه فی معرفة الائمّه، ج ۲_۱، قم: مرکز الطباعة والنشر للمجمع العالمی لاهل البیت (ع)، ۱۴۲۶ق.
· اقبال لاهوری، کلیات اشعار فارسی، شامل غزلیات، اسرار خودی، رمز بیخودی، گلشن راز جدید بندگی نامه، پیام مشرق، افکار، نقش فرنگ، جاویدنامه، پس چه باید کرد، مسافر و ارمغان حجاز، مقدمه و حواشی از محمود علمی (م. درویش)، بی‌جا: سازمان انتشارات جاویدان، ۱۳۶۶ش.
· خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۷۸.
· صحیح البخاری، ج ۴، دارالفکر للطباعة والنشر و التوزیع، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.
· الصدوق، معانی الاخبار، تصحیح و تعلیق: علی اکبر الغفاری، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۳۷۹ش.
· الصدوق، علل الشرائع، تقدیم: السیدمحمدصادق بحرالعلوم، النجف الاشرف: المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۵ق-۱۹۶۶م.
· طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.
· الطوسی، الامالی، تحقیق و تصحیح: بهراد الجعفری، علی اکبر الغفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۸۰ش.
· سنائی غزنوی، حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم، دیوان، با مقدمه و حواشی و فهرست، به سعی مدرس رضوی، بی‌جا: انتشارات ابن سینا، بی‌تا.
· رسولی محلاتی، سید هاشم، زندگانی حضرت فاطمه(س) و دختران آن حضرت، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ ۸، ۱۳۷۹ش.
· رحمان‌ستایش، محمدکاظم، محدثه بودن فاطمه (س)، در دانشنامه فاطمی (س)، ج۲، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۳.
· جوینی، ابراهیم بن محمد خراسانی، فرائد السمطین، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت: مؤسسة المحمودی للطباعة والنشر، ۱۳۹۸ق.
· شفیعی شاهرودی، محمدحسن، سلسله موضوعات الغدیر علامه امینی، ج۸ (صدّیقه طاهره فاطمه زهرا)، قم: موسسه میراث نبوت، ۱۳۸۹ش/۱۴۳۲ق.
· شیخ صدوق،محمد بن علی، معانی الأخبار، محقق علی اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین قم، قم، ۱۴۰۳ق.
· شهیدی، سید جعفر، زندگانی فاطمه زهرا (س)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۳ش.
· شهیدی، سید جعفر، علی از زبان علی، یا، زندگانی امیر مؤمنان علی علیه‌السلام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۹.
· طبری امامی، محمد بن جریر، دلائل الامامه، قم: مؤسسة البعثة، ۱۴۱۳ق.
· الطبرسی، تفسیر مجمع البیان، تقدیم: السید محسن الامین العاملی، تحقیق و تعلیق: لجنة من العلماء والمحققین الاخصائیین، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق-۱۹۹۵م.
· عاملی، سید جعفر مرتضی، رنج‌های حضرت زهرا (س)، ترجمه: محمد سپهری، قم: انتشارات تهذیب، ۱۳۸۲ش.
· قزوینی، سید محمد کاظم، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ترجمه: علی کرمی، قم: نشر مرتضی، ۱۳۸۰ش.
· کحاله، عمر رضا، اعلام النساء فی عالمی العرب و الاسلام، ج۴، بیروت: مؤسسة الرسالة، الطبعة العاشرة، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۱م.
· کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.
· گنجی شافعی، محمدبن یوسف، کفایة الطالب فی مناقب علی بن ابی طالب (ع)، النجف الاشرف: مطبعة الغری، ۱۳۵۶ق.
· مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۴۳، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
· مقدسی، یدالله، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان (ع)، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۱.
· مقیمی حاجی، ابوالقاسم، زندگی‌نامه فاطمه (س)، در دانشنامه فاطمی (س)، ج۱، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۳.
· منتخب فضائل النبی و اهل بیته علیهم السلام من الصحاح الستة و غیرهما من الکتب المعتبرة عند اهل السنة، انتخاب و تحقیق: مرکز الغدیر للدرسات الاسلامیة، بیروت: الغدیر، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۲م.
· منتظری، حسینعلی، خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک، تهران: مؤسسه فرهنگی خرد آوا، ۱۳۸۷.